مسکن چقدر از عایدی اجاره نشینان را می بلعد؟ - مجله شهبازی

سهم مسکن از هزینه های خانوار ایرانی به تفکیک استان ها

به گزارش خبرنگاران، سهم مسکن از هزینه های خانوار ایرانی طبق آخرین آمار های رسمی به طور میانه چیزی حدود 36 درصد برآورد شده است. گفتیم میانه، چون ممکن است در یکسری استان ها این هزینه کمتر یا بیشتر باشد. مثلا گزارشی که برمبنای سال 1400 به وسیله مرکز آمار ایران منتشر شده، نشان می دهد ساکنان استان تهران تقریبا 48 درصد عایدیشان را پای مسکن گذاشتند و از این نظر نسبت به مردم سایر استان ها بیشتر فشار را تحمل می نمایند.

رتبه دوم به استان کرج و رتبه سوم به استان همدان تعلق دارد. کرجی ها 39.4 درصد و همدانی ها 37.9 درصد از عایدیشان را برای مسکن گذاشتند و آن طرف ساکن های استان کهگیلویه و بویر احمد هزینه کمتری دربخش مسکن داشتند.

آمار های رسمی نشان می دهد هزینه های مردم استان کهگیلویه وبویر احمد در بخش مسکن 18.6 درصد بوده و بعد از آن هزینه های مسکن در استان های خراسان جنوبی و چهارمحال وبختیاری کمتر بوده که به ترتیب 20.7 و 21.7 درصد محاسبه شده است.

از قلم نیاندازید که این ارقام یکجور میانگین هستند و خیلی از مسائل می توانند در پایین آوردن سهم مسکن از هزینه های خانوار ایرانی تاثیر داشته باشند. چون اساسا منظور مرکز آمار از هزینه های مسکن، به جز پول مورد احتیاج برای خرید خانه یا اجاره خانه، شامل چیز هایی مثل شارژ ماهانه و ... است که باعث سرشکن شدن سهم مسکن می شود.

سهم مسکن در سبد هزینه های خانوار ایرانی از نگاه وزارت راه وشهر سازی

هزینه مسکن در سبد خانوار ها به جز مرکز آمار، به وسیله وزارت راه و شهر سازی هم محاسبه و اعلام می شود. البته آخرین آماری که از سوی این وزارتخانه وجود دارد به سال 98 برمی شود و داده جدیدی درباره سال های 98 تا الان در دسترس نیست. همان آمار سال 98 وزارت راه و شهرسازی از سهم 36 درصدی مسکن در سبد هزینه های خانوار ایرانی در آن سال حکایت دارد.

در بخشی از این گزارش بازه 20 ساله ای (سال 75 تا 95) ملاک قرار شده و سهم مسکن در سبد خانوار های شهری و روستایی به شکل جداگانه حساب شده است. براین اساس در بازه 20 ساله 75 تا 95 میانه هزینه ای که خانوار های روستایی برای مسکن داشتند، 26.4 درصد است و این رقم در همین بازه زمانی برای خانوار های شهری ایران، 34.1 درصد بوده است. در سال های 80 و 85 میانه هزینه مسکن در سبد خانوار های روستایی به ترتیب 17.2 درصد و 15.2 درصد بوده است. در سال 90 این هزینه به 18.3 درصد می رسد و در سال 95 به طور میانه 18.7 درصد برآورد شده است.

برای خانوار های شهری چطور؟ سال 80 خانوار های شهری در ایران 31.9 درصد از عایدیشان را برای مسکن کنار گذاشتند. سال 85 این هزینه به 29.5 درصد می رسد. سال 90 خانوار های شهری در ایران 33.4 درصد از کل عایدیشان بابت مسکن خرج شده و در سال 95 این هزینه 34.1 درصد بوده است. البته در این سال ها سهم مسکن از هزینه های خانوار ایرانی ثابت نبوده است و مثلا در سال 81 باوجود افزایش قیمت مسکن، سهم مسکن از عایدی خانوار های ایرانی که در شهر ها سکونت داشتند، نسبت به سال 80 کمتر کاهش یافته است.

تورم اجاره خانه دقیقا چقدر است؟

تورم نقطه به نقطه اجاره خانه در فروردین امسال به 38.9 درصد رسیده است. یعنی چی؟ یعنی فروردین امسال مستاجر ها در کل کشور به طور میانه 38.9 درصد بیشتر از فروردین پارسال اجاره خانه دادند. این را مرکز آمار ایران به شکل رسمی در گزارش فروردین خودش منتشر نموده است و اگر صاحب خانه ای بخواهد منصف باشد و به آمار های رسمی اتکا کند، می تواند همین 38.9 درصد را برای افزایش اجاره بها در امسال اعمال کند.

ناگفته نماند که نرخ اجاره خانه را نهایتا صاحبخانه مشخص می نماید و به خاطر همین حرف ها ماجرای افزایش 25 درصدی اجاره بها در تهران که از سوی دولت به عنوان سقف قانونی اعلام شده، به وسیله بعضی از صاحبخانه ها جدی گرفته نمی شود. البته ممکن است یکسری از صاحبخانه ها امسال روی خود نرخ تورم نقطه به نقطه دست بگذارند و عدد 55.5 درصد را ملاک افزایش اجاره بها در امسال بگذارند. حالت بدبینانه هم وجود دارد. ممکن است صاحبخانه، چیز هایی مثل دلار و سکه و طلا را ملاک قرار بدهد و روی رقم های بزرگتری نظر داشته باشد.