فواره تروی؛ آبشاری از جنس حماسه - مجله شهبازی

انگار همه آن ها در لحظه ای از تاریخ ثابت مانده اند. فرصت را غنیمت می شمارید و درحالی که نفس تان در سینه حبس مانده، دقت تان را بالا می برید که ناگهان زنده بودن شان را با تمام وجود حس می کنید. با این که داستان فواره تروی ایتالیا به بیش از 2000 سال قبل -19 سال قبل از میلاد مسیح- برمی گردد، اما شاهکاری که همین الان مبحوت تان نموده، نتیجه ذوق هنرمندان جنبش باروک در قرن 17-18 میلادی است.

فواره تروی کجاست؟

ایتالیا، رم

برترین زمان سفر به فواره تروی چه موقع است؟

هیچ محدودیت زمانی برای بازدید از آبشار تروی وجود ندارد. اما اگر می خواهید عکس های دو نفره از هودتان بگیرید که پشت سرتان کسی نباشد، اول وقت حدود 6 صبح به آبشار تروی بروید.

چه اتفاقتی برای سکه های داخل آبنما می افتد؟

سکه های دورن آب روزانه جمع آوری و به خیریه ای در ایتالیا اهدا می گردد.

خودم هم تا مدتی تصور می کردم تنها جلوگاه سبک باروک، نقاشی است. اما با دیدن معماری های مشهور اساطیری به خصوص آبشار تروی ایتالیا به زیبای بی نهایت و ظرافت ریزبینانه اش پی بردم. سبک باروک را می توانید از مقالات مجله جهانگردی خبرنگاران درباره کلیساها، بناها، فواره ها و مجسمه ها پیدا کنید.

معماری و طراحی فواره تروی

اگر می خواهید چیز ابتدای درباره آبنمای تروی بخوانید، خب وقت تان را نمی گیرم. آبشار تروی روم 26 متر ارتفاع، 20 متر عرض و 50 متر طول دارد. ساختمان و لبه های آبشار از سنگ تراورتن و مجسمه هایش از سنگ مرمر کارارا تراشیده شدند. فواره تروی ایتالیا جز بزرگترین و مشهورترین آبشارهای روم محسوب می گردد. این چیزها مهم نیستند و خیلی در این ور و آن ور خوانده اید. مهم داستان حماسی پشت سر آبنمای تروی ایتالیاست که باید از زبان مجسمه هایش بشنوید.

افسانه دختر باکره

در افسانه ها آمده که 19 سال قبل از میلاد مسیح، ژنرالی به نام مارکوس ویپسانیوس آگریپا، دوست گرمابه و گلستان، دست راست و داماد امپراتور آگوستوس، همراه سربازانش برای سیراب کردن رومیان در پی چشمه ای می فرایند. در حال جست وجو بودند که ناگهان دختر باکره ای در جهتشان ظاهر می گردد. دوشیزه ای که چشمه ای پربرکت را به آن ها نشان می دهد و همین کافی بود تا معجزه را به عینه ببینند.

لطف دوشیزه در حق آگوستوس، آینده مردم روم را برای چند قرن متحول کرد. آگوستوس به محض دیدن چشمه سر از پا نمی شناسد و تصمیم می گیرد قناتی به طول 22 کیلومتر بسازند تا مردم شهر از آن سیراب و پاکیزه شوند. با اینکه نام آن دختر را کسی نمی دانست، اما برای اینکه لطفش جبران گردد، نام آکوئا ویرگو (آب باکره) را روی قنات گذاشتند.

داستان معماری فواره تروی

با گذر زمان و نابودی امپراتوری روم، قنات آکوئا ویرگو (آب باکره) خراب شد و برای 1000 سال کسی به فکر احیای آن نبود. تنها کسی که فکر بازسازی اش از سرش بیرون آمد، پاپ اوربان هشتم بود که در سال 1629 دستور بازسازی آن را صادر کرد. او از جان لورنزو برنینی، هنرمند و معمار برجسته آن موقع روم خواست تا فواره تروی را از حالت سادگی و بی ذوقی در بیاورد.

اما عمر پاپ به جهان نبود و طراحی آبشار نیمه تمام رها شد. یک قرن دیگر طول کشید تا فردی به نام پاپ کلمنت دوازدهم بیاید و با ترتیب دادن مسابقه ای در سال 1730، نیکولاس سالوی و آلساندرو گالیله از هنرمندان مجسمه ساز روم را تشویق کند که برترین طرح شان را بفرستند. با اینکه آلساندرو گالیله در این رقابت برنده می گردد. اما چون بسیاری به خاطر فلورانس بودن گالیله نمی پذیرفتند او طراحی این آبنما را برعهده بگیرد، رومی بودن سالوی باعث می گردد او پیروز میدان باشد.

البته حواسمان هست که سالوی از طرح های جان لارنزو برینی (طراح پله های اسپانیایی در ایتالیا) الگو و برای بخش جلوی آبشار از پروژه پیترو دا کورتونا الهام می گیرد. هرچند زمانی که ساخت بنا را از سال 1732 به طور جدی آغاز می نماید، شکوه بی نظیر آبشار، آن طاق فاتحانه، آن چهره اسطوره ای از خدای اقیانوس ها، آن سنگ های طبیعی و آن جوشیدن آب از دل سنگ تنها تراوش فکر خلاقانه اوست.

فکر نکنید که به همین سادگی هاست. بله، هستند معماری هایی که ساختشان طی چند روز یا ظرف چند ماه طول می کشند. اما برخی هنرها با ظرافتی که دارند گاهی سال ها زمان هنرمند را می گیرند. نمونه اش هم می گردد فوراه تروی که با طراحی ظریف ساختش 30 سال طول کشید. خود سالوی تنها 20 سال عمرش را صرف طراحی و ساخت آبشار تروی کرد. اما فرشته مرگ به او اجازه نداد هنرش را تمام کند و عمرش در سال 1751 به انتها رسید. هرچند که طراحیش زیر مدیریت جوزپه پانینی ادامه پیدا کرد. انگار این فواره هر طور که شده باید ساخته گردد. راه سالوی تا 10 سال دیگر ادامه داشت تا اینکه در سال 1762 به انتها رسید.

خدایان بازیچه دست می شوند

در طول 10 سال، 2 مرتبه آب لاجوردی آبشار به رنگ قرمز عایدی. نه، هیچ جشنواره یا شگفتانه ای در کار نبود، بلکه فعال و هنرمند ایتالیایی به نام گرازینو سشینی ( Graziano Cecchini) در یک حرکت خودجوش و اعتراضی به فساد در روم، می رود و آب فواره را قرمز می نماید و می گوید: فریاد بزنید که رم نمرده، بلکه زنده است و آماده می گردد تا به مرکز هنر برگردد، به زندگی و رنسانس.

شاید بگردد به او حق داد. چون همانطور که مردم فرانسه برای اعتراض دست به دامن برج ایفل می شوند یا مردم انگلیس برای اعتراض به میدان لندن شکایت می برند، این فعال ایتالیایی هم آبشار تروی را بهتر مکان برای زدن حرفش می دیده. البته پله های اسپانیایی در ایتالیا هم از شاهکارهای اعتراضی ایشان در امان نماده و برای یک حرکت اعتراضی دیگر، حدود 5 هزار بادکنک رنگی به آن جا می فرستد. پلیس هم برای اینکه اوضاح بدتر از این نگردد، جلوی خرابکاری های بیشتر این معترض ایتالیایی را می گیرد.

شهر آب، مکانی مخفی زیر آبشار تروی

فکرش را کنید که میلیون ها نفر به دیدنی آبشار تروی ایتالیا می فرایند، اما نمی دانند که زیر فواره های آبشار و منطقه تروی، شهر ویکوس کاپراریوس ( Vicus Caprarius) یا شهر آب قرار گرفته. شهری که خانه عیانی رومیان باستان بوده و آثار هنری از آنان به جای مانده است؛ آثاری چون سفال های آفریقایی، آجرهای موزائیکی و بیش از 800 سکه. قدمت این بنای تاریخی با اینکه به قرن اول برمی گردد، اما تا اواخر سال 1990 هیچ کس از وجود چنین جایی مطلع نبود. اما کم کم کشفش کردند و میلیون ها جهانگرد علاوه بر آبشار تروی به دیدنی شهر آب هم می فرایند.

پیکرهای تروی

آبشار تروی بدون مجسمه هایش می گردد مثل فواره های دیگر. اصلا همین مجسمه هایش هستند که متمایزش می نماید. حتی داستان شکل گیری چشمه آکوئا ویرگو (آب باکره) را هم می توانید از دل همین پیکرها و برجسته کاری هایش ببینید. انگار از زبان بی زبانشان می خواهند داستان شان را تعریف نمایند، نمی شنوید؟

مجسمه خدای اقیانوس ها

اولین مجسمه ای که به چشم می خورد، همان مجسمه ای است که پیروزمندانه در طاقی ایستاده. خیلی ها فکر می نمایند او نپتون است، اما او تایتان و خدای یونانی اقیانوس هاست. خدایی که سوار بر ارابه ای صدف گونه با دو اسب - یکی وحشی و دیگری آرام - کشیده می گردد و بر جزر و مد دریاها حکمران است.

در کنار این تایتان، موجودات افسانه ای به نام تریتون دیده می شوند که وظیفه راهنمایی اسب ها و محافظت از خدای اقیانوس ها برعهده شان است. پیرترین تریتون هم صدف شپیورمانندی به دهان گرفته و با دمیدن در آن، جهت را نشان می دهد.

مجسمه الهه فراوانی

مجسمه ای که در سمت راست خدای اقیانوس ها ایستاده، الهه ای را نشان می دهد که با داشتن پیاله ای از میوه نماد فراوانی است.

مجسمه الهه سلامتی

مجسمه سمت چپ خدای اقیانوس ها، الهه سلامتی و دشمن بیماری ها و ناخوشی هاست. اگر به آن دقت کنید ماری می بینید که از کاسه ای این الهه می نوشد. این مجسمه نماد سلامتی است.

برجسته کاری

در برجسته کاری بالای مجسمه الهه فراوانی، جییوانی باتیستا گروسی و اندریا برگوندی به همراه مارکوس آگریپا را می بینیم که به دستور امپراتور در پی آبراه و قنات می فرایند.

ادامه داستان را می توانید در برجسته کاری بالای مجسمه الهه سلامتی ببینید. در این جا همان دختر باکره ای دیده می گردد که منبع آب را به ژنرال آگریپا و سربازانش نشان داد. منبعی که 14 مایل از مرکز شهر فاصله دارد.

مجمسه کوچک و کتیبه فواره تروی

بالاتر از همه این مجسمه ها، 4 مجسمه کوچک می بینید که نشان دهنده چهار فصل سال است. در بخش وسطی آن ها هم کتیبه ای به زبان لاتین نوشته شده که از سازندگان آبشار نام می برد.

1. مجسمه ای که با نگه داشتن کاسه نشان دهنده فراوانی محصولات غذایی است.

2. مجسمه ای که با دست گرفتن خوشه های گندم، حاصلخیری روم را نشان می دهد.

3. مجسمه ای که با حمل کردن کاسه و خوشه های انگور، محصولات پاییز را نشان می دهد.

4. مجسمه ای که گل های چمن و باغ آراسته شده است.

کتیبه اول:

CLEMENS XII PON MAX AQVAM VIRGINEM COPIA ET SALVBRITATE COMMENDATAM CVLTV MAGNIFICO ORNAVIT ANNO DOMINI MDCCXXXV PONTIF VI

عالیجناب کلمنت دوازدهم، قنات آکوئا ویرگو (آب باکره) را در سال 1735 و ششمین سال حضورش در مقام پاپ آراسته کرد. او این فواره را مقید ساخت تا فراوانی و سلامتی به فرقه اهدا کند.

کتیبه دوم:

PERFECIT BENEDICTVS XIV PON MAX

عالیجناب بندیک چهاردهم فرآیند ساخت آبشار را بهتر کرد.

کتیبه پشت سر مجسمه های فراوانی، سلامتی و خدای اقیانوس ها

POSITIS SIGNIS ET ANAGLIPHIS TABULIS IUSSU CLEMENTIS XIII PONT. MAX. OPUS CUM OMNI CULTU ABSOLUTUM A. D. MDCCLXII.

کلمنت سیزدهم مجسمه ها و نقش برجسته ها را مقرر کرد و مراحل ساخت آن سال به سال پیش رفت تا اینکه در سال 1762 به اتمام رسید.

قطره قطره سکه جمع گردد، وانگهی گنجی در آبشار تروی گردد

هر کشوری عقاید و باورهای سنتی خودش را دارد. عقایدی که حتی در قرن 21 هم از خاطر مردم بیرون نمی رود. اگر مردم فرانسه به پل پونت دس آرتس قفل می زنند، یا اگر در ایران برای باز شدن بخت در سیزده بدر، سبزه گره زده می گردد، ایتالیا هم از گزند این عقاید در امان نماده. ماجرای سکه انداختن در آبشار تروی ایتالیا این است که اگر یک بار سکه بیندازید، دوباره می توانید روی ماه روم را ببینید.

الیته همچین چیزی هم در فرهنگ ما وجود دارد. اگر یکی از عزیزانمان به یک سفر طولانی برود و برای اینکه سالم از سفر برگردند، ما پشت سرش یک کاسه آب می ریزیم. اگر هم کاری به آبشار و این عقاید ندارید و فقط می خواهید در ایتالیا عاشق شوید، دو سکه بیندازید. اما اگر کار از عشق و عاشقی گذشته و می خواهید در ایتالیا ازدواج کنید، سه سکه در آبشار تروی پرتاب کنید. تصور کنید که روزانه 3000 یورو سکه در فواره از همین سکه انداختن ها جمع آوری می گردد. اما بدانید و مطلع باشید که همه این سکه پرتاب کردن ها زیر سر فیلم سه سکه در آبشار بود. البته بد هم نشده، چون این پول ها را شبانه برای خیره ای در روم جمع می نمایند.

حقایق مجذوب کننده از فواره تروی

1. آبشار تروی از بین تمام فواره های معروف روم، بزرگ ترین فواره باروک این شهر و مشهورترین آبشار جهانست.

2. معنای تروی در زبان ایتالیای به معنای سه راه است. این آبشار در تقاطع بین خیابان کروچیچی، خیابان پولی و خیابان دل موراته گرفته است. حتی برخی معتقند که کلمه تروی از کلمه ای لاتین trivium ریشه گرفته که به معنای سه خیابان است.

3. یکی از قدیمی ترین منابع آبی در روم است.

4. پرتاب کردن سکه به درون آبشار تروی رسم خاص خودش را دارد؛ اول باید به فواره پشت کنید و با دست راستتان سکه را از روی شانه چپ تان به داخل آبشار پرتاب کنید.

5. سالی بین 7 تا 10 میلیون جهانگرد فقط برای دیدن آبشار تروی شب و روز به روم سفر می نمایند.

6. بخش پشتی فواره تروی به دیوارهای کاخ پولی ( palazzo poli) چسبیده است. البته قسمت مرکزی آن را در سال 1730 خراب کردند تا برای ساخت آبشار تروی فضا باز گردد.

7. آبشار تروی در سال 1998 و 2013 بازسازی شد.

8. از آخرین بازسازی فواره تروی 23 سال می گذرد.

9. زمانی که مارچلو ماسترویانی، بازیگر فیلم زندگی شیرین (1960) در سال 1996 از جهان رفت، چراغ های آبشار به احترام او برای مدتی خاموش شدند.

10. شنا کردن و آب بازی در آبشار تروی و برداشتن سکه هایش ممکن است برایتان دردسرساز گردد.

11. در ایتالیا بیش از 2000 و در شهر روم بیش از 300 آبشار وجود دارد؛ نه آبشار معمولی، بلکه با نقش و نگارهای سنگی.

12. سه پاپ در رشد آبشار تروی نقش داشتند: پاپ اوربان هشتم پروژه فواره را در سال 1629 آغاز کرد. پاپ کلمنت یازدهم آن را ادامه و پاپ کلمنت دوازدهم به انتها رسیدن ساخت قواره تروی را در سال 1762 نظاره گر بود.

13. آبشار تروی در فیلم های زیر به نمایش عایدیه است.

• فیلم سه سکه در فواره (1954)؛
• فیلم تعطیلات روم (1953)؛
• فیلم زندگی شیرین (1960)؛
• تعطیلات رم (1963)؛
• چشمه (2014)؛
• راه اژدها (1972)؛
• لیزی مک گوایر (2003)؛
• از رم با عشق (2012)؛
• ما همدیگر را خیلی دوست داریم (1974)؛
• دو هفته در شهری دیگر (1962)؛
• گیجت به روم می رود (1963)؛
• زندگی دوم (2009)؛
• فیلم چشمه (1) (2014)؛
• زمانی در روم (1952)؛
• طلای جهان (1967)؛
• تار خشونت (1966)؛
• روم، شهر ابدی (1951).

برترین زمان بازدید از این فواره

آبشار تروی 24 ساعته به روی جهانگردان باز و بدون دریافت هزینه ای پذیرای همگان است. شما می توانید در روز آفتابی بروید و شفافیت آبشار را زیر نور خورشید ببیند. یا شب مهتابی را انتخاب کنید تا چراغانی های آبشار چشمتان را خیره نگه دارد. هیچ وقت دور و اطراف آبشار توری خلوت نبوده، حتی همین الان که دارم یه طور زنده آبشار تروی را دیدن می کنم، اطرافش شلوغ است. اما اگر می خواهید عکس های زیبای از خودتان بگیرد، پیشنهاد می کنم دمدمای صبح حدود ساعت 6:00 به آن جا بروید، یا آخرای شب.

فواره تروی کجاست؟

جهت دسترسی: می توانید به محض رسیدن به شهر روم، از نزدیک ترین ایستگای متروی شهر یعنی ایستگای باربرینی بهره ببرید. اگر هم می خواهید از این ایستگاه پیاده به آبشار بروید حدود 7 دقیق زمان می برد. اگر هم تمایل دارید در جهتی که به سمت آبشار تروی هست پله های اسپانیایی را هم دیدن کنید، در ایستگاه مترو اسپاگنا پیاده شوید و مابقی جهت را از پیازو دی اسپاگنا تا آبشار حدود 10 دقیقه پیاده روی کنید. از ایستکاه قطار ترمینی هم حدود 8 دقیقه طول می کشد تا پیازو دی تروی برسید.

: ایتالیا، روم، میدان تروی، مجاور کاخ پولی ( palazzo poli)، آبشار تروی

لوکیشن فواره روی گوگل مپ

اسطوره ساختن ایتالیایی ها را ببینید

اگر برج کج پیزا به مقصد ثریا می رسد، اگر طعم پیتزاهای خوش رنگ ایتالیایی تا مدت ها زیر زبانتان می ماند، یا اگر صدای خوانندگان اپرا آن جا به دل علاقه مندان می نشیند، به همان مقدار هم بیرون آمدن اساطیر از قلب سنگ ها هم غیرممکن نیست. اساطیری که موج موهایشان به مانند موج دریاست. سینه های ستبرشان به محکمی سپر. چشمانشان تیره، دستانشان تنومند با انگشتانی گره نموده.

زنده بودن مجسمه های اساطیری آبشار تروی مرا واقعا می ترساند. تمام قسمت ها آن قدر دقیق و ظریف تراشیده شدند که احساس می کنم همین الان است که زنده شوند و حرکت نمایند. این جاست که مهارت ایتالیایی ها نه تنها در پیتزا یا موسیقی، بلکه در معماری هم زبان زد است. صرف دیدن فواره تروی روم به من نشان داد که اگر ژاپنی ها از هر چیزی برق فراوری می نمایند، ایتالیایی ها از هر سنگی اسطوره می تراشند.