بازگشت زندگی به محله تاریخی نفرآباد، پس از 20 سال بلاتکلیفی - مجله شهبازی

به گزارش روابط عمومی شورای شهر تهران، رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران از معین تکلیف و احیاء محله تاریخی نفرآباد مبتنی بر معماری ایرانی - اسلامی اطلاع داد.

محمد سالاری با اعلام خبر معین تکلیف شرایط محله تاریخی نفرآباد، گفت: امروز بعد از 20 سال شاهد معین تکلیف خانه ها و ساکنان محله نفرآباد هستیم و لازم می دانم از معاونت شهرسازی و معماری شهرداری و سازمان نوسازی که نسبت به انجام امور برنامه ریزی، طراحی شهری و طرح معماری برآمده از الگوی مسکن ایرانی - اسلامی در محله نفرآباد اقدام کردند و همچنین شهردار تهران و اعضای کمیسیون ماده 5 برای تصویب طرح موضعی این محله قدردانی کنم.

این عضو شورای شهر تهران توضیح داد: نفرآباد در منطقه 20 شهرداری تهران و شهرستان ری واقع شده که سند توسعه این منطقه بر اساس ویژگی ها، پتانسیل ها، منابع و مسائل و محدودیت های این منطقه تدوین شده است لذا منطقه 20 در مجموعه شهر تهران به مثابه نقطه کانونی و انتهای محور تاریخی و مذهبی دربند-ری با چشم اندازی معطوف به ارتقای کیفیت سکونت، توسعه امکانات کار و فعالیت با توجه به استعدادهای منطقه و نیز توسعه فضاهای عمومی و گردشگری و حفظ و احیای بافت ها و اماکن تاریخی و بهره وری مطلوب از کلیه پتانسیل های منطقه در نظر گرفته شده است.

وی با بیان اینکه نقش غالب منطقه به ترتیب نقش مذهبی، تاریخی، گردشگری، کار و فعالیت است، توضیح داد: طرح ساماندهی و توسعه بافت پیرامون حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) یکی از 3 طرح موضعی پیشنهادی منطقه 20 محسوب می گردد و بر اساس پیشنهاد طرح تفصیلی، طرح ساماندهی بافت پیرامونی حرم در مساحتی به وسعت تقریبی 200 هکتار به مشاور ابلاغ شده است.

رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران ادامه داد: محله تاریخی نفرآباد یکی از بخش های طرح یادشده است که وسعتی در حدود 13 هکتار دارد و از شمال به بلوار جانبازان و شرق و جنوب به بلوارهای قمی و سلمان فارسی و از غرب نیز به پارکینگ جنوبی حرم عبدالعظیم حسنی(ع) ختم می گردد که برنامه ریزی، طراحی شهری و طراحی معماری آن با الگوی مسکن ایرانی-اسلامی در تیرماه 1398 به مشاور واگذار شد.

وی با بیان اینکه گسترش حرم عبدالعظیم حسنی (ع) منجر به عقب نشینی وکوچک شدن محلات اطراف شده است، توضیح داد: ایجاد محدودیت حریم ارتفاعی برای این محلات منجر به خالی شدن آن ها از سکنه شده است که البته در مورد محله نفرآباد، متاسفانه مسائل دیگری نیز وجود دارد.

سالاری در مورد مسائل موجود محله نفرآباد گفت: در دهه 70 با پایه گذاری سنت جدید فراوری فضا مبتنی بر فروش تراکم، در محله کوچک نفرآباد که در شرایط تعلیق طرح توسعه حرم قرار داشت، شرایط متفاوتی ایجاد شد. از آن موقع تا به امروز نیز این محله میان اینکه مورد بازآفرینی قرار بگیرد یا خیر و حذف کامل خانه های محله و تبدیل آن به گورستان تا بازسازی یا تبدیل به اختلاطی از کاربری های تجاری و مسکونی و آپارتمانی در بلاتکلیفی به سر می برد.

سالاری ادامه داد: این بلاتکلیفی در این 2 دهه موجب شده بود که فرایند فرسودگی در این محله تشدید گردد. به ویژه آنکه از یک سو اجازه بازسازی و نوسازی به ساکنان داده نشده بود و از سوی دیگر شهرداری املاک بعضی ساکنان را خریداری و تخریب نموده بود که به فضاهای متروک و بی دفاع شهری تبدیل شده اند.

وی اضافه نمود: در چنین شرایطی ارزش ملک در این محله برخلاف دیگر مناطق تهران که زمین محمل سوداگری است، به شدت کاهش داشته و ما با محله ای روبرو بودیم که مردم یا از آن مهاجرت نموده اند و خانه های به جامانده را به اقشار کمتر برخوردار اجتماعی و حتی مهاجران افغانستانی کرایه داده اند و یا آنانی که در محله مانده اند و در خانه های فرسوده و با معضلات فراوان کالبدی و بهداشتی با آسیب های اجتماعی قابل توجه به زندگی خودشان ادامه داده اند.

رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران اظهار داشت: ساکنان حتی امکان فروش زمین و خریداری خانه یا زمین در یک منطقه دیگر را هم نداشتند و محله در یک بلاتکلیفی مانده بود. ما با توجه به همین شرایط بلاتکلیفی و رویکرد دوره پنجم شورای شهر تهران جهت معین تکلیف محدوده های مشابه در تهران، موضوع را در دستور کار قرار دادیم.

وی ادامه داد: از آنجاییکه رویکرد کمیسیون ماده 5 به سمت معین تکلیف طرح های موضعی و موضوعی به عنوان وظایف اصلی این کمیسیون تغییر کرد، مساله نفرآباد به مشاور مربوطه واگذار و قرار بر این شد تا به آنالیز این محله از همه ابعاد اجتماعی، کالبدی، مالی و محیطی بپردازد و برای حل مسائل مذکور با رویکرد برنامه ریزی و طراحی شهری و طرح معماری محله نفرآباد، اقدامات لازم را انجام دهد.

سالاری اظهار کرد: سازمان نوسازی شهر تهران محور این مطالعات و راهبر طرح بود و خوشبختانه در جلسه هفته گذشته کمیسیون ماده 5 شهر تهران، بالاخره این طرح مطرح شد و به تصویب رسید و قرار شد، ساکنان این محله بتوانند نسبت به احداث خانه هایی با معماری ایرانی-اسلامی و با نقشه هایی که با تاسی از معماری ایرانی-اسلامی طراحی شده، به صورت 3 طبقه روی زمین که می توانند زیرزمین هم داشته باشند، اقدام نمایند.

وی اضافه نمود: از آنجایی که حدود 190 پلاک و پارسل از خانه های این محله توسط شهرداری تهران تملک شده است، قرار بر این شد که پارکینگ خانه ها در فضاهای زیرسطحی همین پلاک های تملک شده، تامین گردد، تا مالکان این خانه ها بتوانند حداکثر استفاده بهینه را از طبقات آن به صورت مسکونی داشته باشند.

این عضو شورای شهر گفت: طبق مطالعات میدانی که مشاور طرح در این محله انجام داده است، یک تکیه و چندین خانه قدیمی و تاریخی و ارزشمند در اینجا وجود دارد و سعی بر حفظ و بازسازی و بهسازی و بازسازی این بناها خواهد بود و با توجه به آنکه تعداد زیادی از ساختمان های محله در تملک شهرداری واقع شده است، بنا شد که بخشی از آنها، صرف تامین سرانه های خدماتی گردد و بخشی هم در راستای ایجاد زیرساخت ها و روبناهای محله هزینه گردد.

سالاری با بیان اینکه اقتصاد این پروژه در دل این طرح، دیده شده است، گفت: عملا در این محدوده شاهد شکل گیری یک محله با معماری ایرانی-اسلامی برای سکونت در مجاورت حرم حضرت عبدالعظیم حسنی خواهیم بود و این شکل از طراحی و معماری ارزش قابل توجهی برای ساکنان محله به ارمغان خواهد آورد.

وی در انتها اظهار داشت: یکی از شاخص های بسیار مهم طرح موضعی محله نفرآباد، الگوهایی است که مشاور پروژه برای تک تک پارسل های موجود در محدوده، طراحی نموده است و عملا کار را برای ساکنان و مالکان این منطقه آسان نموده تا تحقق پذیری طرح مبتنی بر معماری ایرانی-اسلامی بسیار بسیار تسهیل نموده است.