استان گیلان بزرگترین و آبادترین سرزمین شمال ایران - مجله شهبازی

استان گیلان بزرگترین و آبادترین سرزمین شمال ایران

سابقه فرهنگی و تاریخی بیش از 5 هزار ساله استان گیلان گتجینه ای از ارزشمندترین یادمان های باستانی و فرهنگی را گرد هم آورده است.

استان گیلان با مساحتی بالغ بر 22 هزار کیلومتر مربع و با جمعیتی حدود یک میلیون و هفتصد هزار نفر در جنوب شرقی دریای خزر واقع شده است و از شمال به جمهوری ترکمنستان و دریای خزر، از جنوب به استان شمنان، از شرق به استان خراسان شمالی و از غرب به استان مازندران محدود است.

در کنار کشاورزی و باغداری که محور اصلی فعالیتهای مالی مردم این استان به شمار می رود دامداری، پرورش طیور، زنبورداری، شیلات و صنایع تبدیلی نیز از رونق خاصی برخوردار است.

پیشینه تاریخی

استان گیلان با مرکزیت شهر گرگان، بزرگترین و آبادترین سرزمین در شمال ایران در شده های اولیه اسلامی و قبل از آن بوده است.این سرزمین تا قرن هفتم موسوم به استان گرگان بوده و از قرن هفتم تا چهاردهم به نام استان استرآباد نامیده شد.سابقه تمدن در این استان با توجه به کاوش های باستانشناسی به حدود شش هزار سال پیش برمی گردد و در حقیقت یکی از قدیمی ترین استانهای ایران و مرکز عمده تمدن نشین گروه بزرگی از آریایی ها در شمال ایران بوده است.

استان گلستان را می توان نگارستان ایران خواند که مقدم گردشگران را نه تنها در بهار و نوروز، که در تمامی چهار فصل سال گلباران می نماید.

ناهار خوران

این پارک جنگلی ار قدیمی ترین تفرجگاه های استان گلستان و شهرستان گرگان است که بین دو رشته کوه سر به فلک کشیده از رشته کوههای البرز در دره ای زیبا، چشم نواز و با آب و هوای دلچسب و طبیعی خیره کننده در 4 کیلومتری جنوب شهر گرگان واقع شده است پارک، مجموعه ای از پوشش های گیاهی و دارای فضای جنگلی با درختانی از گونه های کمیاب در طرفین جاده دو بانده است که با داشتن آب و هوای مناسب و دامنه پر شیب جنگلی و مهمانسراها و کمپ های اقامتی زیبا و پایخانه ای سنتی (به شکل یک سماور و قوری زیبا)پذیرای مسافران داخلی و خارجی است.استقبال از این پارک جنگلی به ویژه در فصل تابستان به حدی است که نه فقط تردد وسایل نقلیه بلکه رفت و آمد افراد پیاده مشکل می گردد زیرا در پیاده روها گوشه وکنار این پارک جنگلی خانواده هایی دیده می شوند که فرش پهن نموده و در هوای دلچسب و مطبوع این مکان به استراحت و سرگرمی می پردازند و حتی شبها در همان مکان می خوابند.

النگ دره

نرسیده به ناهارخوران و در 3 کیلومتری جنوب غربی شهر گرگان نیز پارک جنگلی دیگری به نام النگ دره (سروش جنگل)واقع شده است.و سمت این پارک حدود 274 هکتار است.رودخانه از قسمت جنوئبی پارک به شمال امتداد دارد و به طور تقریبی از وسط آن می گذرد.این پارک در دامنه جنگل های انبوه شمالی از پوشش درختان منحصراً جنگلی و زیبایی که از زیر شاخه های درختان سر به فلک کشیده چشم هر بیننده ای را به این همه زیبایی خلقت خداوندی خیره می نماید و باعث ورود هزاران گردشگر داخلی و خارجی می گردد.

هزار پیچ

این مکان مرتفع در ورودی شهر گرگان از سمت غرب واقع شده و به عنوان بام شهر می تواند مورد استفاده قرار گیرد و با وجود اینکه در کنار جاده اصلی بوده و قابلیت دسترسی به راه آهن و فرودگاه را دارد، متاسفانه فاقد تاسیسات گردشگری است و نیازمند انجام سرمایه گذاری برای ایجاد بسترهای توسعه است.

روستای زیارت

روستای زیارت در ارتفاع یکهزار متری از سطح دریا و در 17 کیلومتری جنوب شهر گرگان واقع شده است.این روستا میان دو دامنه کوهستانی و جنگلی قرار گرفته و دارای آب و هوای معتدل می باشد به طوری که تابستانهایی خنک و زمستانهایی بسیرا سرد دارد.این روستا ارزش باستانی بوده و جزو آثار ملی نیز به ثبت رسیده است.

یکی از جالب ترین نکات در بافت روستا که خاص این محل بوده و یا بسیاری از روستاهای دیگر فرق دارد، مشترک بودن حیاط منازل با معابر است، به این معنا که فضای باز خصوصی منازل با معابر روستا یکی است و در داخل این معابر تنور، شیر آب، حوضچه شستشو و بعضاً انبار دیده می گردد.وجود امامزاده آبگرم و آبشار در این روستا از ویژگیهای خاص آن است.

پارک ملی و آبشار گلستان

پارک ملی جنگلی گلستان در فاصله 45 کیلومتری شوق مینودشت و 150 کیلومتری گرگان واقع شده است.این پارک مساحتی بیش از 91 هزار هکتار دارد و از جمله مهمترین منطقه ها حفاظت شده ایران و یکی از پنج پارک بزرگ دنیا و نخستین پارکی است که عنوان پارک ملی را در ایران به خود اختصاص داده است.

پارک ملی گلستان با داشتن اقلیم های متفاوت و منطقه ها زیستی متنوع جنگلی، استپی و چشم اندازها و چشم انداز ها متبوع طبیعی از جمله جاذبه های گردشگری استان گلستان محسوب می گردد و اهمیت آن از نظر محققان و دانش پژوهان به لحاظ دست نخوردگی جوامع زیستی، گیاهی و جانوری و اکوسیستمهای طبیعی (به عنوان میراث طبیعی و تنوع ژنتیکی)بسیار زیاد است.

منابع آبی پارک متعدد بوده و شامل رودخانه، چشمه ها و یک رشته قنات است.

آبشار گلستان در بالا دست تفرجگاه پارک واقع شده است و ارتفاع آن 19/5 متر است و از آبشارهای صخره ای پر جاذبه و زیباست که محیط اطراف آن را پوشش درختان جنگلی پهن برگ خزری پوشانده است.این پارک با درجه مجذوب کنندهیت بین المللی و ملی تحت حفاظت سازمان محیط زیست استان گلستان است و موزه حیات وحش و تاریخ طبیعی نیز در پارک مورد بازدید هزاران مسافر و گردشگر می باشد.

از پارکهای جنگلی دیگر در استان گلستان می توان به پارک جنگلی دلند در مجاورت شهری به همین نام واقع در 11 کیلومتری غرب آزادشهر و در کنار جاده اصلی گرگان-مشهد اشاره نمود که پوشیده از درختان با ارزش جنگلهای شمالی مانند بلوط، افرا و انجیلی و از امکانات تفرجگاهی نیز برخوردار است.

پارک جنگلی امام رضا کردکوی در 4 کیلومتری جنوب شهر کردکوی و پارک جنگلی قرق که در 23 کیلومتری شزق گرگان ودر کنار جاده اصلی ترانزیت واقع شده از دیگر پارک های جنگلی و زیبای استان گلستان است.

آبشار کبودوال

این آبشار در 5 کیلومتری جنوب شهر علی آباد در دامنه رشته کوه البرز و پوشیده از جنگل محل تفرجگاه عمومی شهر واقع شده است که با داشتن امکاناتی برای جلب گردشگر از نقاط مهم تفرجی استان محسوب می گردد.

آبشارهای شیرآباد

این آبشارهای زیبا در 6 کیلومتری جنوب شهر خان ببین در میان جنگلهای انبوه واقع شده اند.این آبشارها 7 عدد و دارای ارتفاعات متعددند.بلندترین آنها با ارتفاعی نزدیک به 20 متر در میان پوشش سبز جنگل های پهن برگ واقع شده است و آب با درخشندگی خاصی به صورت پودر وارد استخر پای آبشار می گردد.در بالای آخرین آبشار غار معروفی با جاذبه ای خاص وجود دارد.

آبشار لوه

این آبشار در گالیکش و در فاصله 14 کیلومتری پارک ملی گلستان واقع شده و محل آن در پنج کیلومتری جنوب روستای به همین نام است و چند آبشار پی در پی در میان جنگلهای انبوه و سرسبز پهن برگ چشم انداز زیبا و بدیعی در ان ایجاد نموده است.

باران کوه

باران کوه یکی دیگر از نقاط بسیار دیدنی و مجذوب کننده واقع در جنگل شصت کلاته است و در جنوب غربی شهر گرگان واقع شده و آبها از بالای تپه ای سرسبز به مانند باران به پایین سرازیر می شوند و در فصل زمستان این قطرات آب به قندیلهای زیبا تبدیل می شوند که بسیار زیبا و دیدنی است.

گل رامیان

گل رامیان نیز یک استخر طبیعی بیضی شکل است که طول آن 90 متر، عرض 80 متر و عمق آن بین 44 تا 80 متر و در 5 کیلومتری جنوب شهر رامیان واقع شده است.

آب آن که از عمق می جوشد به علت داشتن عمق زیاد چشم انداز زیبایی را ایجاد نموده است.

تالابهای آلاگل، آجی گل و آلما گل

این تالابها در 60 کلیومتری گرگان و در نواحی مرزی استان گلستان با کشور ترکمنستان واقع شده است.مساحت آنها به ترتیب 2500، 350، 207 هکتار است.در تمامی فصول به ویژه در فصل زمستان، با حضور پرندگان مهاجر هیاهو و زیبایی خاصی به این تالابها داده می گردد.

سواحل بندر گز، بندر ترکمن و نو کنده

این سواحل غنی ترین ناحیه دریای خزر از نظر زیست محیطی و تنوع گونه های آبزی به ویژه ماهیان خاویاری است.این سواحل به علت عمق کم و صاف بودن آب در ناحیه ساحلی و قابلیتهای ورزش شنا از منطقه ها سرگرمیی ساحلی استان است.بعلاوه وجود بازارچه ای در اسکله بندر ترکمن به جذب مسافران و گردشگران یاری شایانی نموده است.

وجود منازل قدیمی با مصالح چوبی در زمان حضور روس ها در شهر بندر گز و فانوس دریایی بندر گز که اکنون نمادی از آن به جای مانده، یادگار زمانهای گذشته در تاریخ این شهرشتان بوده و حکایت از راهنمایی کشتی های تجاری و باری دارد.

جزیره آشوراده

این جزیره در شرق شهرستان ترکمن در شمال خلیج گرگان واقع شده و وسعت آن بیش از 600 هکتار است.در این جزیره گونه های مختلف و متنوع گیاهی، جانوری و آبزیان وجود دارند.

سوغاتی های استان گلستان

مهمترین سوغاتی های استان شامل:قالی و قالیچه، پشتی های ترکمن، انواع سوزن دوزیهای (ترکمن، شاهکوه، بلوچ و سنتی)، جاجیم های روستاهای کوهستانی گرگان، صنایع دستی روستایی، انواع شیرینی و نانهای خاتگی گرگانی (حلوا اماج، نان زنجبیلی، نان پادرازی، نان خرمایی، کلوچه، سرغربیلی و...)ماهی و خاویار است.منبع: اطلاعات هفتگی شماره3410منبع: راسخون