یک پژوهش تازه نشان می دهد که استفاده از کاغذ و قلم برای تثبیت حافظه و مطالعه، بسیار بهتر از استفاده از گوش و تبلت حتی مجهز به قلم های دیجیتال است - مجله شهبازی

شواهد بسیارند:

• ورق زدن فیزیکی کتاب حس و حال خوبی ایجاد می نماید
• ما حتی یادمان می ماند که یک مطلب را سمت راست یا چپ کتاب خوانده ایم!
• لمس بافت کاغذ و در خصوص بعضی از کتاب های قدیمی بوی کهنگی دلپذیر آنها
• اینکه می توانیم راحت حاشیه نویسی کنیم. حاشیه نویسی های یا های لایت دیجیتال جای این را نمی گیرد
• اینکه کتاب فیزیکی به صورت متناقضی نسبت به فایل ها ماندگار بیشتری دارد و سال ها بعد، به ناگاه می توانیم دوباره همان کتاب را در دست بگیریم
• اینکه حتی تا خوردن ها تصادفی و قطرات چای روی کاغذ برای ما خاطره می شوند

برای همین حتی کتاب های دیجیتالی که تا حدی شرایط کتاب های فیزیکی را شبیه سازی نموده باشند و با فونت عظیم تر رفاه بیشتری برای ما فراهم نموده باشند و حتی کتاب های PDF اسکن شده هم جای کتاب کاغذی را نمی گیرند.

در واقع منطقی است که ما با ترکیبی از کتاب های کاغذی و دیجیتا مطالعه آزاد یا درسی خودمان را انجام بدهیم.

اما بحث امروز ما چیز دیگری است:

خیلی وقت ها، هنگامی که تبلیغ گجت های دارای قلم را می بینیم (مثلا سری نوت سوامسونگ یا آی پد پروی اپل) با خودمان می گوییم که وسیله آرمانی برای مطالعه درسی و آکادمیک را پیدا نموده ایم.

چون بدون اینکه احتیاج به کاغذ و قلم واقعی باشد با قلم آنها می توانیم یادداشت های مفصل با رنگ ها و ظاهر متفاوت انجام بدهیم و حتی به آنها عکس هم ملحق کنیم و چیز محشری درست کنیم.

جالب است که شما را از یک مطالعه تازه مطلع کنم، نتایج این پژوهش در مجله علمی frontiers in Behavioral Neuroscience منتشر شده. در این تحقیق، محققان می خواستند ببینند که آیا تفاوتی بین فعالیت مغز و تثبیت حافظه وقتی از کاغذ قلم عادی استفاده می کنیم و زمانی که از تبلت و قلم دیجیتال استفاده می کنیم، وجود دارد یا خیر.

تحقیق روی 48 دانشجو انجام شد. این تعداد دانشجو به سه دسته تقسیم شدند. هر سه دسته یک متن را باید می خواندند. منتها یک دسته متن را به صورت کاغذی باید می خواند و می توانستند از قلم استفاده نمایند، دسته دوم روی تبلتی که قلم داشت باید مطالعه می کردند و دسته سوم هم روی گوشی هوشمندی که صفحه نمایش لمسی داشت، اما قلمی نداشت.

یک ساعت بعد سوالاتی از هر 3 دسته پرسیده شده تا مقدار مطالبی را که می توانستند به یاد بیاورند، بسنجند و در همین حین نوعی MRI به نام MRI عملکردی یا fMRI هم برای آنها انجام شد که می تواند مقدار فعالیت منطقه ها مختلف مغز را در حین انجام کاری نشان بدهد.

معین شد که گروهی نوشته های کاغذی را خوانده بودند، مختصری در به یادآوردن بهتر هستند. منتها مقدار فعالیت مغزی در گروهی که از کاغذ استفاده نموده بودند، بسیار بهتر بود. این فعالیت در منطقه های از مغز مانند هیپوکامپ، قشر دیداری، هسته precuneus و منطقه ها مسئول گفتار مشاهده شد. یعنی همان منطقه ها که در به خاطر سپردن و فراخوان حافظه مهم هستند.

اما چرا چنین می گردد؟ چرا کاغذ باعث فعالیت مغزی بیشتر و ایجاد حافظه بهتر می گردد.

یک توجیه این است که وقتی از کاغذ و قلم استفاده می کنید چون به صورت همزمان منطقه ها درگیر در لمس و جهت یابی فضایی هم درگیر می شوند، فعالیت مغزی بیشتر می گردد و مغز در واقع یک رمزگذاری غنی تر انجام می دهد.

شما ممکن است تصور کنید که نوشتن، نوشتن است و چه تفاوتی می نماید که با قلم دیجیتال باشد یا مداد و اتوماتیک. اما وقتی شما با مداد و اتوماتیک می نویسید، ضخامت و درشتی و کوچکی دست خط، مقدار فشار شما بر کاغذ، حالت روحی شما هنگام نوشتن، خوش خطی یا شتاب زده نوشتن شما، همه همزمان یک دیتای جانبی ایجاد می نمایند.

حتی اگر یادداشت برندارید، همان طور که پیش تر گفتم، اطلاعات جانبی مانند اینکه فلان جمله را در صفحه سمت راست یا چپ خوانده اید، در اوایل یا اواسط کتاب بوده، در قسمت بالا یا پایین یا وسط کتاب بوده و … یک دیتای جانبی ایجاد می نمایند که به مغز در تثبیت حافظه بیشتر یاری می نمایند.

منبع